Wersja do druku

Zabytki architektury na terenie powiatu białobrzeskiego

L Miasto i Gmina Białobrzegi

1. Białobrzegi - charakterystyczny pochodzący z okresu międzywojennego most żelbetonowy (jedna z największych budowli tego okresu w Polsce) na rzece Pilicy.

2. Białobrzegi - Kościół Parafialny Św. Trójcy, zbudowany w latach 1932- 57, wg. projektu znanego architekta Stefana Szyllera w którym znajdują się boczne ołtarze z XVIII w., barokowa chrzcielnica, XVI w. obraz Matki Boskiej przebudowany w XVIII w. , rzeźby z XVII-XVIII w. Obok kościoła stoi zabytkowa brama z przełomu XVIII/XIX w., a przed wejściem piaskowcowa rzeźba Matki Boskiej z końca XIX w.

3. Białobrzegi - na cmentarzu parafialnym zabytkowe nagrobki z XIX i XX w.

4. Białobrzegi - zabytkowe kamieniczki z okresu międzywojennego (ul.Krakowska, ul.Żeromskiego, ul.Rzemieślnicza i inne).

5. Jasionna - zabytkowy drewniany kościółek z dzwonnicą z XVII w. przebudowany i odnowiony w wieku XX.

6. Jasionna - Zabytkowe nagrobki z XIX i XX w. na cmentarzu przykościelnym i parafialnym.

7. Sucha Szlachecka - dwa zabytkowe pałace z XIX i XX w. z parkiem budowane przez rodzinę Wodzyńskich. Obok zabytkowy spichlerz z końca XIX w. (własność prywatna).

8. Stawiszyn - zabytkowy pałac i park z końca XIX w. własność rodziny Arkuszewskich obecnie Schronisko dla Nieletnich.

9. Borki (dzielnica Białobrzegów) - drewniany młyn z końca XIX w. na rzece Pierzchni, własność rodziny Sułkowskich ( czynny do dziś).

II. Miasto i Gmina Wyśmierzyce.

1. Wyśmierzyce najmniejsze miasto w Polsce ( ok. 1000 mieszkańców) o bardzo bogatej ponad 650-letniej historii. Posiada zabytkowy układ urbanistyczny z kwadratowym rynkiem oraz charakterystyczną małomiasteczkową drewnianą zabudową z XIX i XX w.

2. Wyśmierzyce - Kościół parafialny z drugiej połowy XIX w. oraz nagrobki z XVIII - XX w. na cmentarzu przykościelnym i parafialnym.

3. Kostrzyn - drewniany kościół i dzwonnica z początku XX w.

III. Gmina Promna.

1. Promna - kościół neogotycki zbudowany w latach 1866 - 1870 wg.

projektu architekta Adolfa Adama Loewego. Część wyposażenia

pochodzi z XVII i XVIII w. obok Kościoła znajdują się XIX-to wieczne

nagrobki dawnych właścicieli.

2. Promna - klasycystyczny piętrowy pałac z połowy XIX w. zbudowany

dla rodziny Wasiutyńskich, otoczony XVIII-to wieczny malowniczym

parkiem, obecnie mieści się tam szkoła podstawowa.

3. Promna - ruiny XVIII-to wieczne karczmy w stylu klasycystycznym,

z kolumnadą i podcieniami.

4. Rykały - XIX-to wieczny pałac wraz z parkiem krajobrazowym.

Kilkakrotnie przebudowywany, obecny kształt barokowo-klasycystyczny

zawdzięcza projektantowi Wincentemu Wójcikowi.

5. Przybyszew - zabytkowy kościół z XIX w. wraz z zabudowaniami

przykościelnymi wraz ze znajdującym się grobem Antoniego

Madalińskiego.

6. Przybyszew - zabytkowa karczma z początku XIX w.

7. Piekarty - zabytkowy pałac z XIX w. z parkiem, obecnie mieści się tam

szkoła podstawowa.


IV. Gmina Stromiec.

1. Stromiec - zabytkowy kościół Św. Jana Chrzciciela, budowany w latach 1900 -1905, w stylu neogotyckim w formie łacińskiego krzyża. W zakrystii znajdują się naczynia liturgiczne z wizerunkiem Świętych i Matki Boskiej z XVII w.

2. Stromiec - cmentarz parafialny na którym znajduje się zabytkowa murowana kaplica z 1894r. pod wezwaniem Matki Boskiej Śnieżnej oraz zabytkowe nagrobki.

3. Dobieszyn - drewniany modrzewiowy kościół z początku XX w.

V. Gmina Radzanów.

1. Radzanów - zabytkowy kościół z XIX w. z drewnianą dzwonnicą.

2. Bukowno - drewniany kościół z XVII w. z dzwonnicą.

3. Bukowno - cmentarz parafialny, nagrobek Dionizego Czachowskiego.

4. Smardzew - kaplica grobowa rodziny Młockich z XIX w.


VI. Gmina Stara Błotnica.

1. Stara Błotnica - Sanktuarium Maryjne z obrazem Matki Boskiej Pocieszenia. Barokowy kościół którego budowę rozpoczęto w XVI 11 w. Na miejscu wczesnośredniowiecznego grodziska i dawnego drewnianego kościoła. We wnętrzu bogate malowidła ścienne i polichromie. Ołtarz wielki w stylu klasycystyczny z XIX w., ołtarze boczne: Matki Bożej Różańcowej, Najświętszego Serca Jezusowego, Świętego Michała Archanioła, Świętego Antoniego Padewskiego (XIX-XX w.) oraz XVIII- to wieczne organy. Cała plastyka wystroju podporządkowana jest wizerunkowi Matki Bożej z Dzieciątkiem i stanowi klejnot świątyni. W okresach dziejów obraz posiadał nazwy: Matka Boska Błotnicka, Królowa i Pani Ziemi Radomskiej, Matka Boska Pocieszenia. Obraz ten jest celem licznych pielgrzymek indywidualnych i zbiorowych. Obecnie sanktuarium opiekują się Ojcowi Paulini.

2. Kaszów - drewniany kościół z XVII w.

3. Chruściechów - zespół dworsko-parkowy z dworem neoklacystycznym z przełomu XIX/XX w. obecnie własność prywatna.

4. Chruściechów - zabytkowa gorzelnia z 1905 r. czynna do chwili obecnej.