* analizuje zawiadomienie dyrektora szkoły o wstrzymaniu wykonania uchwały rady pedagogicznej, niezgodnej z przepisami prawa i udziela opinii w tej sprawie organowi sprawującemu nadzór pedagogiczny (art.41,ust.3);
* odpowiada za działalność szkół i placówek oświatowych (w zakresie opisanym w art.5,ust.7);
* ustala procedurę i zasady zatwierdzania arkuszy organizacji publicznych szkół ponadgimnazjalnych;
* uzgadnia z dyrektorem szkoły lub placówki program i harmonogram poprawy efektywności kształcenia lub wychowania - w przypadku stwierdzenia niedostatecznych efektów kształcenia lub wychowania (art.34,ust.2);
* sprawuje nadzór nad działalnością szkoły lub placówki w zakresie spraw finansowych i administracyjnych [szczegółowo opisanych art.34a,ust.2];
* powołuje na stanowisko dyrektora szkoły lub placówki (za zgodą kuratora oświaty) osobę niebędącą nauczycielem (art.36,ust.2);
* powierza stanowisko dyrektora szkoły lub placówki, wyłania kandydata w drodze konkursu, powołuje komisję konkursową, ustala skład komisji konkursowej w przypadku szkół i placówek nowo zakładanych, przedłuża powierzenie stanowiska dyrektora itd. (art.36a,ust.1,2,4, 5,6,7,8,9,10,13,14,15);
* udziela opinii w sprawie wniosku dyrektora w sprawie powierzenia (i odwołania) stanowiska wicedyrektora szkoły lub innego stanowiska kierowniczego, jeśli takie stanowisko może być utworzone - zgodnie ze statutem ramowym szkoły lub placówki (art.37,ust.1);
* odwołuje ze stanowiska dyrektora szkoły lub placówki (art.38,ust.1);
* udziela zezwolenia na założenie szkoły ponadgimnazjalnej lub placówki publicznej przez osobę prawną inną niż jednostka samorządu terytorialnego lub osobę fizyczną, jeśli zadaniem własnym tej osoby jest prowadzenie tego typu szkół lub placówek (art.58,ust.3),
* przejmuje dokumentację zlikwidowanej szkoły publicznej, z wyjątkiem dokumentacji przebiegu nauczania, którą przekazuje się organowi sprawującemu nadzór pedagogiczny, w terminie jednego miesiąca od dnia zakończenia likwidacji (art.59,ust.3),
* przejmuje dokumentację zlikwidowanej szkoły lub placówki publicznej prowadzonej przez osobę prawną lub fizyczną (art.59,ust.4),
* zawiera porozumienie między organami prowadzącymi szkoły dla utworzenia zespołu, w którego skład wchodzą szkoły lub placówki prowadzone przez różne organy (art.62, ust.6),
* umożliwia w porozumieniu z organami sprawującymi nadzór pedagogiczny nad szkołami i placówkami zorganizowanie przez szkoły wyższe i kolegia praktyk nauczycielskich oraz współpracuje w organizacji tych praktyk w podległych powiatowi szkołach i placówkach (art.77,ust.6);
* prowadzi ewidencję szkół i placówek niepublicznych zakładanych przez osoby prawne i fizyczne (art.82,ust.1,3 - 5);
* na wniosek osoby prowadzącej szkołę niepubliczną nieposiadającą uprawnień szkoły publicznej nadaje tej szkole uprawnienia szkoły publicznej, jeżeli osoba ta przedstawi pozytywną opinię kuratora oświaty, w przypadku szkół medycznych - także opinię ministra właściwego do spraw zdrowia, o spełnianiu przez szkołę warunków określonych w art. 7 ust. 3 (art.85,ust3.);
* na wniosek osoby prowadzącej szkołę niepubliczną nieposiadającą uprawnień szkoły publicznej oraz po przedstawieniu pozytywnej opinii kuratora nadaje tej szkole uprawnienia szkoły publicznej (art.85,ust3);
* kierowanie dzieci niepełnosprawnych do szkół specjalnych i specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych, Starosta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dziecka posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, na wniosek rodziców, zapewnia mu odpowiednią formę kształcenia, uwzględniając rodzaj niepełnosprawności, w tym stopień upośledzenia umysłowego, z zastrzeżeniem ust. 5a. dotyczącym nauczania indywidualnego (art. 71b ust. 5);